Zapraszamy na wydarzenia

Brak wydarzeń tego typu

Zobacz na mapie Doliny Baryczy, gdzie znajdują się aktywne sołectwa

Pokaż większą mapę

Najnowsze video
Zapisz się do Newslettera
Grabowno Wielkie
Zobacz Sołectwo na mapie

Dokładny czas założenia wsi nie jest określony. Miejscowość została rozbudowana ok. XV wieku z osady hutników i węglarzy. Nazwa wsi prawdopodobne pochodzi od polskiego słowa „grabow” – „wieś grabów„, wiele okolicznych nazw wsi pochodzi właśnie od nazw drzew (m.in. Bukowinka, Dąbrowa). W 1875 r. powstała droga kolejowa na trasie Oleśnica – Gnieznoprzebiegająca przez Grabowno Wlk., a 35 lat później odgałęzienie linii kolejowej do Międzyborza.

W 1945 r. mieszkało tu ok. 120 Niemców i ok. 510 Polaków. Po zakończeniu II wojny światowej początkowo zwierzchnictwo nad miejscowością miała radziecka Komenda Wojenna, która stacjonowała na tym terenie od końca stycznia do połowy kwietnia 1945 r. Przełom kwietnia i maja był początkiem zwierzchnictwa administracji polskiej. Pierwszym sołtysem wsi został Tadeusz Kozioł.

W okresie powojennym ponownie uruchomiono szkołę w pałacu majątku ziemskiego, ponieważ poprzedni budynek szkolny został zniszczony podczas wojny. W tym czasie we wsi znajdowało się około 50 gospodarstw rolnych, robotnicy podjęli pracę na stacji PKP (która zatrudniała wówczas ok. 60 osób) i w pobliskich zakładach. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa wrocławskiego.

WŁAŚCICIELE

W 1423r. Grabowno należało do Franza von Grabow. Późniejszym włacicielem był George Tschambor w 1504. W latach 1572-1582 majątek w miejscowości należał do Henryka Dzialoscha, a następnie jego synów Baltazara 1585r. i Joachima 1590r. Kolejnym znanym właścicielem Grabowna Wielkiego był Hans von Strachwitz 1601r. Jego płyta nagrobna znajduje się obecnie w miejscowym kościele. Kolejnym był Daniel von Pfintzig, żonaty z Małgorzatą von Holtzer. W 1641r. miejscowe dobra należały do spokrewnionego z nim Georga Sigmunda von Pfintziga. Niedługo później wioska przeszła na własność rodziny von Prittwitz. W 1659r. wzmiankowany był Balthasar von Prittwitz z Grabowna Wielkiego. Z miejscowości pochodziła też Anna Sabina von Prittwitz (zm.1676r.), pierwsza żona Sigmunda von Nimptsch (ur.1647r., zm.1692r.) z Grodziszcza. W 1717 wzmiankowana jest rodzina von Gladitz. XVIII w. majątek w Grabownie Wielkim wszedł w skład dóbr należących do książąt oleśnickich. Ówcześnie panującym był Herzog Karl-Friedrich II. Von Oels 1743r. Prawdopodobnie to za ich rządów w miejscowości wzniesiono barokowy dwór. Lecz w 1745 jest też wspomniana rodzina von Hoitzendorf , a w latach 1743-1820 rodzina von Tschierschky, co jest trochę sprzeczne z panowaniem książąt Oleśnickich. W drugiej połowie XVIII w. Grabowno Wielkie posiadał Ernst Sigmund von Tschirsky (w 1769r. ufundował chrzcielnicę w kościele, wzmiankowano go również w 1785r.). Kolejnym znanym właścicielem dóbr był Wilhelm Gocht, wspomniany w 1845 roku. Następnie majątek ponownie znalazł się w rękach książąt z Oleśnicy. W 1884r. po śmierci księcia Wilhelma, ostatniego z Welfów oleśnickich, majątek Grabowno Wielkie (1659ha) znalazł się wśród dóbr (Fürstenthum Oels) które odziedziczył król saski Albert I (ur.1828r., zm.1902r.). Zarówno on jak i jego następcy z dynastii Wettinów oddawali posiadłość w dzierżawę. Kolejnymi dzierżawcami byli: Albert Retter (1886r.), Robert Kayser (1894r., 1909r.), Arthur Stephan (1912, 1921r.). Ostatni z dzierżawców, Arthur Stephan, przed 1930r. wykupił część dóbr należących do książąt saskich. W 1937r. majątek księcia Fryderyka Chrystiana (ur.1893r., zm.1968r.) liczył 1539ha, a Arthura Stephana 573ha. Arthur Stephan był również ostatnim prywatnym właścicielem dworu w Grabownie Wielkim. Po zakończeniu drugiej wojny światowej majątki w miejscowości zostały znacjonalizowane. W czasach Polski Ludowej w dworze urządzono szkołę. W budynku nie przeprowadzano bieżących remontów i w 1979r. został on opuszczony. W następnych latach szybko postępowała degradacja dworu. Nic nie zmieniło wpisanie budynku do rejestru zabytków w 1990r. (nr rej.: 627/W). W 1995r. zawaliła się część zewnętrznych murów. W tej sytuacji postanowiono zabytek rozebrać. Dwór w Grabownie Wielkim został wysadzony w powietrze w 1996r. Decyzją konserwatora zabytków pozostawiono fundamenty i piwnice. W pobliżu resztek dworu zachował się zaniedbany park krajobrazowy i ruiny folwarcznych zabudowań.

przyroda

zabytki

Sołtys:

Waldemar Filipczak

 

Admin:

e-mail: kontakt@grabownowielkie.pl

 

 

Zapraszamy na www.grabownowielkie.pl